Japon mutfağı yıllar içinde popüler olurken belki de en çok öne çıkan yemeği sushi oldu. Dünyanın en yaygın “fast food”larından birine dönüştürülen sushinin aslında geleneksel, ustalığı oldukça zahmetli, hatta ustasına da biraz “eşitler arası birinci” konumu kazandıran bir yiyecek olduğunu söylemek gerek. Sushi ustalarının çalışırkenki ciddiyeti, hatta asık suratlılığı da aslında işine odaklanmadan ve yaptığı mesleğe duyduğu saygıdan ileri geliyor. Kyoto’da denk geldiğimiz, aynı zamanda restoranın sahibi olan sushi ustasının çalışma anındaki asık suratlılığı başta gözümüzü korkutsa da, sonraki anlarda onun bizle çat pat İngilizce konuşurkenki havası tamamen farklıydı mesela. Ama işlerine odaklandıkları anda genellikle elleri bıçaklarıyla bütünleşmiş oluyor ve cidden dünyanın kalanını pek umursuyora benzemiyorlar! Aynı şeyi, Tokyo’daki meşhur deniz ürünleri pazarının yakınlarındaki klasik bir başka sushi lokantasında da gözlemlemiştim. Ve tabii orada da ustanın hemen önündeki tezgaha oturarak aynı bu romanda anlatıldığı gibi canlı tazelikteki ürünlerle yapılan sushilerin hazırlık anını gözümü kırpmadan izlemiştim.
İşte bu videoda okuduğum bölüm de, buna benzer sahneleri edebiyatın içinden cümlelerle aktarıyor; hem Japon edebiyatının efsanevi isimlerinden Junichiro Tanizaki’nin Nazlı Kar’ından geleneksel bir sushi ustası ve sushi lokantası sahnesini zihinlerimize taşıyor, hem de bizi iyi edebiyatla buluşturuyor.
Yemeğin sadece midemizi doyurduğunu asla düşünmediğim için işte “biri midemizi, biri ruhumuzu doyuran iki şey buluşuyor” filan demeyeceğim, ama şunu söyleyebilirim ki, yemek konusunda en iyi bilgilere sık sık romanlarda denk gelmemiz kesinlikle tesadüf değil! Yemek kadar sürekli hayatın içinde olan bir şeyi sadece yemek kitaplarından öğrenmek de katiyyen mümkün değil. Özellikle de sonradan tanıdığımız mutfakları özümseyebilmek için o ülkenin iyi edebiyat örneklerini de hazmetmenin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Nazlı Kar‘ı böylesine incelikli ve canlı yemek sahneleri olmasa da önerirdim tabii -zira hayatımda okuduğum en iyi romanlardan biri!- ama Japon mutfağına, kültürüne az buçuk bile ilginiz varsa bilhassa ıskalamamanızı öneririm. (İncelemek isteyenler için link, kitap Can Yayınları’ndan ve Esin Esen’in çevirisi de çok iyi.)
Keyifli seyirler ve iyi okumalar!
dunyaninbahceleri.com 